Xun

Xun, yaklaşık 7 bin yıllık geçmişe sahip olan Çin'in en eski nefesli müzik aletlerinden biridir.

Rivayete göre xun, “meteor taşı” adlı bir av aletinden kaynaklanmıştır. Eski çağlarda insanlar, iple bağlanan bir taş ya da çamur topu fırlatarak kuş ve diğer hayvanları avlarlarmış. Bazı topların içi boşmuş ve atıldığında ses çıkıyormuş. Bu sese ilgi duyan insanlar, topu üflemeye çalışmış. Böylece bu top, adım adım xun haline gelmiş.

Başlangıçta xun genellikle taş ve kemikten, sonraları da topraktan yapılmıştır. Xun'un birçok şekli vardır. Oval, yuvarlak, balık ve armut şekilleri bunlardan bazılarıdır. En yaygın olanı armut şeklidir.

Başlangıçta Xun'un yalnızca tek bir ses deliği vardı. Sonra birkaç delikli hale geldi. Milattan önceki çağlarda altı ses delikli xun yapılmaya başlanmış.

Çin Devlet Konservatuarı'ndan Profesör Cao Zheng, 1930'lu yıllarda, eski xun'u taklit ederek yeni tip xun yapmaya başladı. Sonra Tianjin Konservatuarı'ndan Profesör Chen Zhong, armut şekli temelinde dokuz delikli, topraktan yapılmış xun'u tasarladı. Dokuz delikli xun, eski xun'un şeklini korurken, sesi daha yüksek, ses ölçüsü daha geniş hale geldi. Dokuz delikli xun, daha önceki düzensiz delikleri düzenli hale getirdi. Böylece daha kolay çalınır oldu.

Dokuz delikli hale gelmesi, xun'a yeniden hayat kazandırdı. Daha sonra Prof. Chen'in Hubei eyaletindeki bir şarkı ve dans topluluğunda çalışan öğrencisi Zhao Liangshan, 10 delikli xun'u geliştirdi ve xun'un yüksek ses çıkaramaması sorununu çözdü.

Xun, Çin müzik tarihinde esas olarak imparatorluk sarayında çalınmıştı. İki tür Xun vardı. Küçük çaplı ve yumurta şeklindeki xun'un sesi görece yüksekti. Büyük olanının sesi alçak ve kalındır. Xun, genellikle bambudan yapılan chi adlı bir nefesli çalgıyla birlikte çalınırdı. Çin'in ilk şiir eserleri olan “Shijin”'de şöyle bir cümle vardır: “İki erkek kardeşten biri xun, diğeri chi çalar.”

Örnek ezgi: "Chu Ge" (Çin tarihindeki “Chu Devleti döneminde söylenen şarkı” demektir.)