İmparator Qin Shihuang’ın mezarı

İmparator Qin Shihuang'ın mezarı, Sha'anxi eyaletine bağlı Lintong ilçesinin beş kilometre doğusundaki Yanzhai nahiyesinde yer alıyor. Güneyde Lishan Dağı'nın yamacına yaslanan, kuzeyde de Weishui Nehri'ne bakan mezar, havadan bakıldığında kocaman bir piramidi andırıyor.

İmparator Qin Shihuang'ın mezarının düzenlemesi ve yapısı, Qin hanedanının başkenti Xianyang'ınkine tamamen uygundur. Çok yüksek olan mezarın yeraltındaki kısmı, Xianyang'daki imparatorluk sarayını andıran bir yeraltı sarayıdır. Mezarın iç ve dış bölümleri, Xianyang'daki sarayı ve dışındaki kenti temsil ediyor. Yan yapılarıyla birlikte toplam 66.25 kilometrekarelik alanı kapsayan mezar, bugünkü Xi'an şehrinden bir kat daha büyüktür.

İmparator Qin Shihuang, 13 yaşında tahta geçtiği günden itibaren Lishan Dağı'nın eteğinde mezar inşa ettirmeye başladı, Çin'i birleştirdikten sonra da ülkenin her yerinden 100 binden fazla insanı mezar şantiyesinde çalıştırdı. Mezarın inşaatı, Qin Shihuang 50 yaşında ölünceye kadar toplam 37 yıl sürdü. Tarih kayıtlarına göre mezar, yeraltı sularının altında yer alıyor. Eritilmiş bakırla sağlamlaştırılan mezarın yeraltı sarayı kısmında çok sayıda bina ve kabul salonları inşa edildi, içlerine sayısız değerli eşya ve mücevher konuldu. Soygunları önlemek için mezarın birçok noktasında ok fırlatan mekanizmalar tesis edildi. Yeraltı sarayının tavanına gökyüzü ve yıldızları simgeleyen değerli taş ve inciler yerleştirildi. Yeraltı sarayının tabanında da Çin'in haritasını simgeleyen düzenlemeler yapıldı. Tabanda açılan kanal ve çukurlara mekanik yöntemlerle cıva doldurularak ırmaklar ve deniz canlandırıldı, üzerlerine altından yapılan yabani tavuk heykelcikleri bırakıldı. Yeraltı sarayına balina yağıyla yapılan “sönmez lambalar” da yerleştirildi. Mezarın etrafında ise pişmiş topraktan yapılan büyük bir “heykel ordusu” konuşlandırıldı. Mezarın tasarımı, Çin'in ilk imparatoru olan Qin Shihuang'ın sonsuz yetkileri ve otoritesini yansıtıyor.

Qin Shihuang, M.Ö 210 yılında Shaqiu bölgesinin Pingtai köyünde (bugünkü Hebei eyaletine bağlı Pingxiang bölgesi) öldü. Ölümünden iki ay sonra cesedi, Xianyang'a getirilerek büyük törenle mezara yerleştirildi. Qin Shihuang'ın sarayında hizmet veren bütün kadınlar ve mezarın inşasına katılan bütün zanaatkar ve köylüler, Qin hanedanının ikinci imparatoru Hu Hai'nin emriyle Qin Shihuang'ın cesediyle birlikte mezara canlı olarak gömüldü.

Han hanedanı dönemindeki tarihçi Ban Gu tarafından yazılan “Han Shu” (Han Hanedanı Tarihi) ve Kuzey Wei hanedanı dönemindeki tarihçi Li Daoyuan tarafından yazılan “Shuijing Zhu” (Akarsularla İlgili Dipnotlar) adlı tarih kitaplarında, İmparator Qin Shihuang'ın mezarının M.Ö 206 yılında Qin hanedanını yok eden Xiang Yu tarafından yıkıldığı anlatılıyor. “Shuijing Zhu”ya göre Xiang Yu, Xianyang kentini ele geçirdikten sonra mezardan çıkarılan eşyaları taşımak için 300 bin kişiyi 30 gün çalıştırmış, ancak bu hazineyi tümüyle taşıyamamıştı. Mezardaki bronz tabutu, daha sonra hırsızlar tarafından çalınmıştı. Daha sonra ise mezar, kaybolan koyunlarını aramak için elindeki meşaleyle içeri giren bir çobanın hatası yüzünden çıkan yangında tamamen yok olmuştu. Kitapta, yangının 90 günden fazla sürdüğü de yazılıyor. Kitaptaki bu görüş, yaygın olarak kabul görüyor.