Türkçe
Dil Seçin
Eğer Jiao Zi'nin Çin kültürünün önemli bir parçası olduğunu söylersek, bu hiç abartma olmaz. Geleneksel bir Çin yemeği olarak daha çok ailece yenildiğinden aile fertlerinin bir arada olmasını simgeler; konuklara ikram edidiğinde de saygı ve misafirperverliği ifade eder. Bir yabancı Çin'in Jiao Zi yemeğini yemeden ülkesine dönerse, başkaları tarafından “Çin'e boşuna gitti!” diye alay edilirdi.
Genel hatlarıyla söylersek Jiao Zi, değişik malzemelerin yufkaya sarılmış halde suda haşlanmasıyla hazırlanan bir yemektir. Eskiden Jiao Zi bayramda, özellikle de yılın son gecesinde her Çinli ailenin yemesi gereken bir yemekti. Çin geleneğinde Jiao Zi'nin içinin hazırlanışından, yapılışı ve yenilişine kadar bir çok kural vardır.
Önce Jiao Zi'nin içinin hazırlanışından başlayalım. Jiao Zi'nin içi etli ya da sebzeli olmak üzere iki çeşit olabilir. Ancak daha çok et ve sebzenin karışımı tercih edilir. Jiao Zi'nin içinin hazırlanışındaki en önemli nokta, et ve sebzenin kesme tahtasında ince ince doğranmasıdır. Doğrama sırasında bıçağın tahtaya çarpmasından çıkan bazen güçlü, bazen de zayıf sesler bir müzik parçasını andırır ve bu sesler komşulara yayılır. Jiao Zi hazırlayanlar çıkardıkları bu sesin güçlü olmasını ve uzun sürmesini isterler. Etli ve sebzeli iç hazırlanıyorsa, bunu tanımlayan sözcüğün eşseslisi Çince'de “var”dır. Doğrama sesinin güçlü olması ve uzun sürmesi “gelecekte fazla para var” anlamına gelir. Doğrama ne kadar sürerse o kadar Jiao Zi yapılır. Bu, hayatın iyi ve zenginlikle dolu olduğunu simgeler.
Jiao Zi'nin içi hazır, ancak Jiao Zi'nin şekli de önemlidir. Çoğu bölgelerdeki eski geleneklere göre Jiao Zi yarım ay şeklinde yapılır. Jiao Zi yapılırken yuvarlık yufka ikiye katlanarak uygun miktarda iç koyulduktan sonra ucu baş ve işaret parmaklarıyla basılarak birleştirilir. Jiao Zi'nin yarım kenarı düzenli hale getirilir. Bu işlem “mutluluk yakalamak” demektir. Bazı ailelerde yarım ay şeklindeki yufkanın iki ucu da birleştirilir ve böylece Jiao Zi eski Çin parası olan “Yuanbao”ya benzetilir. Dizilen Jiao Zi'ler gümüş birer külçeyi andırır ve zenginliği simgeler. Köylerde Jiao Zi'lerin kenarı buğday başakları şeklinde yapılır. Bu, yeni yılda tarımdan bol mahsul alınması dileğini ifade eder.
Jiao Zi'lerin içi hazır, şekli de verildi, sıra pişirmede. Su kaynadıktan sonra Jiao Zi'ler birer birer tencereye konur; sanki birer sanat eseri berrak suya konuluyormuş gibi... Jiao Zi'lerin tencereye ve birbirlerine yapışmasını önlemek için kepçeyle karıştırılmaları gerekir. Pişirme esnasında genellikle üç kez soğuk su ilave edilir. Bu işlem de Çince'de “mutlululuğun dönüşü” sözcüğüyle eşseslidir. Yaklaşık 10 dakika sonra lezzetli Jiao Zi'ler pişmiş olur.
Jiao Zilerin yenilişinde de bazı gelenekler vardır. Birinci kase Jiao Zi'ler ölen büyüklere saygı ve özlem belirtmek için ecdat tahtası önünde sunulur. İkinci kase Jiao Ziler, Ocak Tanrısı gibi halk arasında tapınılan tanrılara sunulur. Aile büyükleri ant içer gibi küçük eğlenceli şiirler de okurlar. Örneğin:
Bir Jiao Zi'nin iki ucu sivri,
Tencerede haşlanırken sayısız,
Altın kaşıkla alınır, gümüş kaseyle taşınır,
Masaya konulur, Tanrıya sunulur,
