Türkçe
Dil Seçin
Çin'in Savaşan Devletler döneminde (M.Ö 5. yy - M.Ö 3.yy) yaşamış büyük bir düşünür olan Mençyus, zamanında Çin'de hüküm sürmüş ana ideolojik akım olan Konfüçyusçuluğun başta gelen temsilcilerinden biridir.
Meng Ke diye de bilinen Mençyus, M.Ö 4. yüzyılda Zou devletinin (bugünkü Shandong eyaleti) Zouchen kentinde dünyaya gelmiştir. Lu Devletindeki Meng soyundan bir mandarin ailesinin evladı olduğu söylenen ve “Yüz Okul'un Tartıştığı Dönemde” yaşamış olan Mençyus, Konfüçyusçuluğun kurucusu olan Konfüçyus'un düşüncesini devam ettirip geliştirmiş ve onu bir ideolojik sistem haline getirmiştir. Sonraki kuşaklara son derece büyük bir etki bırakmış Mençyus, Konfüçyus'tan sonra “ikinci evliya” olarak kabul edilmiştir.
Mençyus tarafından devam ettirilerek hayırsever hükümet öğretisi olarak geliştirilmiş Konfüçyus'un erdemli yönetim düşüncesi, siyasi ideolojinin çekirdeği haline gelmiştir. Mençyus, “akrabalık” ve “yaşlılık” prensiplerini siyasete uygulayıp sınıf çelişkisini yumuşatarak hakim sınıfın menfaatlerini korumaya çalışmıştır.
Bir yandan, yönetenlerle yönetilenler arasında kesin bir sınıf ayrımı yapan Mençyus, “Kafa emeğini verenler başkalarını yönetir, kol emeğini verenler ise başkalar tarafından yönetilir” görüşünü benimsemiştir. Mençyus, Zhou hanedanlığı döneminde olduğu gibi, imparatordan sıradan insanlara kadar bir sınıf sistemi çıkarmıştır. Öbür yandan da hükümdarlarla hakimiyeti altında kalanlar arasındaki ilişkileri anabalar ile çocukları arasındaki ilişkilere benzeten Mençyus, hükümdarların halklarına anababa gibi davranmaları, halkların ise hükümdarlara anabalarına davrandıkları gibi yakınlık göstererek hizmet vermeleri gerektiği fikrini savunmuştur.
Mençyus, Savaşan Devletler döneminde varlıklarını sürdürmüş çeşitli ülkelerin yönetim tecrübelerini özetleyerek “halk birinci, devlet ikinci, kral ancak üçüncü sırada yer alır” şeklinde demokratik bir öz taşıyan meşhur bir tez ileri sürmüştür. Mençyus'un fikrine göre, halka nasıl bir yaklaşım gösterileceği meselesi, devletin varlığı için son derece büyük bir önem taşıyor. Halkın nabzının yoklanmasına her zaman büyük önem veren Mençyus, bu meselenin devlet varlığının sürdürülüp sürdürülememesinin anahtar konusu olduğunu ve bunun sayısız tarihi olay tarafından ispatlandığını defalarca açıklamıştır.
Siyaseti ahlâka sıkı sıkıya bağlayan Mençyus, ahlâk kültürünün, siyasetin temelini oluşturduğuna vurgu yaparak “Devlet her şeyin, aile devletin, erkek ise ailenin temelidir” demiştir.
Mençyus, ahlâkı, hümanizm, adalet, incelik ve akıl diye dört kategoriye ayırmış ve bunlardan en önemlisinin hümanizm ve adalet olduğunu belirtmiştir. Mençyus, toplumdaki herkesin hümanizm ve adalet ilkeleriyle insanlar arasındaki ilişkileri ele aldığı takdirde istikrarlı feodal düzenle devlet birliğinin güvence altına alınmış olacağına da işaret etmiştir.
