Gök Tapınağı

Çin'in başkenti Beijing'e gelirseniz, Çin Seddi, Yasak Kent, Yazlık Saray ve Gök Tapınağı'nı mutlaka gezersiniz. Çünkü bu turistik yerler, Çin'in eski mimarlık sanatındaki en yüksek seviyeyi temsil ederler. İçlerinde Gök Tapınağı, Çin'in en iyi korunan ve tanrıya ibadet törenlerinin yapıldığı en büyük yapı topluluğudur. Bol mahsul ve huzur için Çin tarihinde hüküm süren her hanedanın imparatorları, burada törenler yaparak, gök, toprak, güneş, ay, dağ, nehir tanrılarına dua ederlerdi. Bunlardan en önemlisi olan, göğe ibadet törenidir. Çin tarihinde imparatorlar, “Göğün oğlu” anlamına gelen “Tianzi” olarak adlandırılmıştır. İmparatorlar, devletlerini “göğün oğlu” sıfatıyla yönetirlerdi. Göğe ibadet etme, yalnızca imparatorlara tanınmış özel bir haktı, sıradan vatandaşlar, bu hakka sahip olamazdı.

1420 yılında inşa edilmeye başlanan Gök Tapınağı, Ming ve Qing hanedanları dönemindeki (1368-1911) imparatorların göğe ibadet ettikleri yerdi. Yasak Kent'in güneyinde bulunan Gök Tapınağı'nın yüzölçümü, Yasak Kent'inkinin beş katıdır. Gök Tapınağı'nın en güneyindeki dörtgen şekilli çevre duvarları, toprağın, en kuzeyindeki yarım çember şeklindeki çevre duvarları ise göğün sembolleridir. Bu tasarım, Çin'in eski çağlarında “gök yuvarlak, toprak karedir” düşüncesinden kaynaklanmıştır.

Gök Tapınağı, dış ve iç olarak ikiye bölünür. Gök Tapınağı'nın önemli yapıları, İç Gök Tapınağı'nın güneyden kuzeye uzanan eksen hattı boyunca dağılır. Güneyden kuzeye Yuanqiu, Huangqiongyu ve Qi'niang vardır. Yuanqiu, yuvarlak şekilde üç katlı terastır. Her katta parmaklıklar vardır. Yuanqiu terası, imparatorların göğe ibadet törenini düzenledikleri yerdir. Genellikle her yıl 22 Aralık'ta güneş doğmadan önce düzenlenen törene, imparator bizzat başkanlık ederdi. Tören yapıldığı sırada terasın önünde büyük bir fener asılmalıydı ve fenerin içinde 1 metre uzunluğunda mum yakılırdı. Yuanqiu'nın güneydoğusunda özel olarak yapılan bir satır buhurdanlık vardı.. Buhurdanlıklar, göğe kurban olarak sunulan hayvanların ve ipek gibi eşyaların yakılması için kullanılırdı. Tören başlayınca, tütsü dumanları yükselir, davur ve müzik çalınırdı. Tören, son derece ciddi ve ağır bir hava içinde geçerdi.

Yuanqiu'nın kuzeyindeki Huangqiongyu, yuvarlık şekilli tek katlı küçük bir salondur. İçinde tanrıların tabletleri bulunmaktadır. Huangqiongyu salonunun etrafı, çember duvarla çevrilidir. Bu duvar, ünlü “yankı duvarı”dır. Bu duvarın bir ucunda alçak sesle konuşulduğunda, söyledikleriniz diğer ucundan son derece net biçimde duyulur.

Gök Tapınağı'ndaki bir diğer göğe ibadet yapısı, Qi'niandian salonudur. Qi'niandian, üç katlı yuvarlak teras üzerinde inşa edilen yuvarlak bir salondur. “Salon” denilince, imparatorun her yılın yaz aylarında bol mahsul için dua ettiği yer anlaşılmalıdır. Bu nedenle Qi'niandian salonunun yapısının, tarımla da bağlantısı vardır. Örneğin, salonun dört sütunu, ilkbahar, yaz, sonbahar ve kışı simgeler. Eski çağda Çinliler, bir günü zamansal açıdan 12 parça olarak bölerlerdi. Bu nedenle birinci kattaki 12 sütun bu 12 zaman dilimini, ikinci kattaki 12 sütun ise yılın 12 ayını temsil eder.