Türkçe
Dil Seçin
Çin'in binlerce yıl süren eski edebiyat tarihinde, çok sayıda tanınmış şair, piyes yazarı ve romancı ortaya çıktı. Ancak piyes yazarlığı ve yönetmenliği, drama teorisyenliği ve roman yazarlığını bir arada bulunduran kişi ise çok azdı. Çin'in eski tanınmış edebiyatçı Li Yu işte bu nadir bulunan kişilerden biri.
1610 yılında Çin'in Ming hanedanı döneminde dünyaya gelen Li Yu, 30 yaşındayken, hanedan değişimine rastladı. Çin'in son feodal imparatorluğu olan Qing'in, silah zoruyla Ming'in yerine geçmesi, toplumda ciddi kargaşanın yaşanmasına yol açtı ve bu süreç onlarca yıl sürdü. Li Yu, işte böyle bir kargaşada yaşamını geçirdi ve 1680 yılında öldü.
Küçük yaşından itibaren geleneksel Konfüçyus öğretilerini öğrenmeye başlayan Li Yu, Çin'in geleneksel aydınlarının yolu izlemek, yani sınavla memur sınıfına girmek istedi. Ancak, kargaşa dönemde bulunan Li Yu, birkaç sınava girmesine rağmen, bir türlü başarılı olmadı. Bundan sonra, Li Yu memurluk peşinde koşmaktan vazgeçti, bir kitapçı dükkanı kurarak, kitap satmakla geçindi ve drama piyesini yazmaya başladı.
Li Yu'nün hayatındaki en büyük başarı, drama piyesini yazmak ve drama teorisini oluşturmakta oldu. Li Yu'nün kaleme aldığı drama eserlerinden 10'u bugüne kadar kaldı. Örneğin, “Dilbalığı”, “Erkek Peşinde Koşan Kızlar”. Bu piyesler, esas olarak erkek ve kadın arasındaki aşk konusunu işliyor. Bu eserlerin çoğunda, gerçek yaşamı konu alarak, gençlerin aşka yönelik arayışları ve hayallerine yer verildi. Li Yu'nün eserleri, ya izleyicileri çeken olaylar, ya da mizah yoğunluğuyla sahnelenmeye çok uygundur. Li Yu'nün eserleri, yalnız insanların hoşça vakit geçirmeleri için değil, ciddi toplumsal içeriği de kapsıyor. Mesela, soyluluk düşüncesi ve ailece karar verilen evlilik sistemine yönelik eleştiri. Li Yu'nün piyesleri, zamanın izleyicilerin beğenisini kazanırken ve Çin'le yoğun temaslarda bulunan Japonya gibi Güneydoğu Asya ülkelerinde de sahneleniyordu. Halen sahnelenen Çin'in geleneksel drama programları arasında Li Yu'nün eserleri de bulunuyor.
Li Yu, çok sayıda piyes kaleme almanın yanı sıra, kendi gösteri topluluğunu da oluşturarak, piyeslerini oynattı ve piyeslerinde, bazen yönetmenlik, bazen de oyunculuk yapıyordu. Çin'in eski zamanlarında, oyuncuk toplumun üst kısmı tarafından hor görülen bir meslekken, geleneksel düşünceye sahip aydınlar tarafından da küçümseniyordu. Ancak Li Yu, sevdiği iş için, gösteri topluluğuyla Çin'in 10'dan fazla eyaletinde gösteri yaptı ve bu süreç 20 yıl sürdü.
