Türkçe
Dil Seçin
İmparator Wen Di olarak adlandırılan Yang Jian tarafından 581 yılında kurulan Sui hanedanı, imparator Yang Di'nin öldürüldüğü 618 yılına kadar toplam 37 yıl hüküm sürdü. Sui hanedanı Çin tarihindeki en kısa süreli hanedanlarından biriydi. İmparator Wen Di'nin Çin'in tarihi gelişimine yaptığı katkılardan biri, Kuzey Zhou hanedanı döneminde uygulanan altı bakanlık sistemini kaldırarak üç eyalet ve altı bakanlığa dayalı yönetim yapısını oluşturması; diğeri de Kuzey-Güney hanedanları dönemindeki ağır cezaları hafifleterek yeni yasaları çıkarması; üçüncüsü de devlet memuru seçiminde yenilik yaratarak devlet memurlarını sınavla alma sistemini uygulamasıydı. İmparator Yang Di'nin tarihe yaptığı tek katkı, Beijing ile Hangzhou arasındaki Büyük Kanal'ı açtırmasıydı, ki bunun amacı gezilerini kolaylaştırmaktı. İmparator Yang Di, acımasızlığıyla tarihe geçti. Uyguladığı ağır vergi yüzünden halkın nefretini kazanan Yang Di, isyancı köylüler tarafından Jiangdu'da idam edildi. Sui hanedanı, böylece devrildi.
Sui hanedanının yıkılmasından sonra 618 yılında kurulan Tang hanedanı, Çin'i 907 yılına kadar toplam 289 yıl yönetti. Tang hanedanı, “An Shi İsyanı”yla iki döneme ayrılır. Bu iki dönemden biri, refah dönemi; diğeri ise çöküş dönemiydi. İmparator Gao Zu tarafından kurulan Tang hanedanı varisi imparator Tai Zong olarak adlandırılan Li Shimin 10 yıl süren askeri seferleriyle Çin'i yeniden birleştirdi. Tarihte “Xuan Wumen Olayı” olarak anılan hükümet darbesiyle tahta geçen Li Shimin, aldığı bir dizi etkili politikayla ülkeyi Çin'in feodal döneminde eşi görülmez bir refah toplumu haline getirdi. “Zhen Guan Refah Dönemi” olarak adlandırılan bu dönemde Tang hanedanı, siyaset, ekonomi ve kültür gibi her alanda dünyadaki diğer bütün devletleri geride bıraktı. Daha sonra İmparator Xuan Zong tarafından yaratılan “Kai Yuan Refah Dönemi”, Tang hanedanının gücünü, halkın refahını ve toplumsal barışı daha da pekiştirdi. Ancak İmparator Xuan Zong döneminin son yıllarında yaşanan “An Shi İsyanı”, Tang hanedanının çöküşe doğru adım adım yaklaşmasına neden oldu.
Sui ve Tang hanedanları döneminde siyaset ve hukuk alanında ilerleme kaydedildi. Bu dönemde uygulanan Üç Eyalet ve Altı Bakanlık Sistemi, Devlet Memurları Sınavı sistemi ve İkili Vergi Yasası, Çin tarihine damga vuran sistemlerdi. Sui ve Tang hanedanları tarafından izlenen dışa açık politika sayesinde Çin'le dünya arasındaki ekonomik ve kültürel temaslar yoğunlaştı. Tang hanedanı dönemindeki şiirlerin, Çin edebiyatında ayrıcalıklı bir yeri vardır. Chen Zi'ang, Li Bai, Du Fu, Bai Juyi, Yuan Zhen, Li Shangyin ve Du Mu, Tang hanedanı dönemindeki seçkin şairlerin temsilcileri olarak kabul ediliyor. Han Yu ve Liu Zongyuan tarafından başlatılan “Eski Edebiyata Dönüş Hareketi”, Çin edebiyatını uzun süre etkiledi. Yan Zhenqin'in hat eserleri, Yan Liben, Wu Daozi ve Wang Wei'nin resimleri, “Nishang Yuyi Dansı” (Rengarenk İpek Giysiyle Dans) gibi müzik ve dans gösterileri ve çok sayıdaki mağara resmi ve heykel, Çin medeniyetinin önemli bir parçasını oluşturuyor. Bilim ve teknoloji alanlarında bu dönemde Çin'in dört büyük icadından matbaacılık ve barut ortaya çıktı.
Tang hanedanının son yıllarında Çin, siyasi kargaşalara sahne oldu. “Niu Li Siyasi Mücadelesi”, hadımların devlet yönetimini ele geçirmesi ve birbirlerini izleyen köylü isyanları, hanedanın gücünü giderek zayıflattı. Tang hanedanının sonunda patlak veren “Huang Chao İsyanı'na katılan Zhu Wen, Tang hanedanı imparatorunu tahttan indirerek kendisini imparator ilan etti. Böylece Tang hanedanı dönemi kapandı ve Beş Hanedan Dönemi'nin ilk yönetimi “Geç Liang Hanedanı” kuruldu.
