Türkçe
Dil Seçin
Çin'in Batı Han hanedanı döneminde (M.Ö 206-8), insanlar yeşim taşının cesedin çürümesini önleyebildiğine inanmışlardı. Dolayısıyla imparator ve yakınları öldükten sonra üzerlerinde yeşim taşları bulunan cenaze kıyafeti giydiriliyordu. Bu kıyafetlerin üzerinde bir de “altın telleri” vardı. Dolayısıyla bu kıyafet “altın teli ile bütünleştirilen yeşim kıyafet” olarak adlandırıldı. Bu kıyafetin tam hali ilk kez 1968 yılında Çin'in kuzeyindeki Hebei eyaletinin Mancheng ilçesinde yapılan kazılarda çıkarıldı.
Beijing'in 200 kilometre uzağındaki Hebei eyaletinin Mancheng ilçesinde bulunan Han hanedanına ait mezarda, Batı Han hanedanı dönemindeki Zhongshan kralı Liu Sheng ve eşi Douwan'ın birlikte gömülü oldukları belirlendi. Zhongshan'ın ilk kralı olan Liu Sheng M.Ö 154 yılında tahta çıkmış ve toplam 42 yıl boyunca iktidarda kalmıştı.
Bir tepenin üstünde kurulu bulunan mezar, yatak odası, misafir odası ve müzik salonu gibi değişik fonksiyonlu mağaralardan oluşuyor. Bu niteliğiyle mezar, tepeye kurulan lüks bir saraya benziyor.
Mezarın yapısına bakıldığında ne denli büyük bir projeye dayandığı iyice anlaşılıyor. Modern inşaat teknikleriyle bile, ancak yüzlerce işçinin çalışması durumunda en azından bir yıl sürecek bu mezarın yapımının, o zamanlar için oldukça ileri bir mimari bilgisini gerektirdiği çok açık.
Liu Sheng'in mezarından çok miktarda eşya da çıkarıldı. Bunların büyük çoğunluğunu seramikler oluşturuyor. Ardından bakır, demir, altın ve gümüşten yapılanlar geliyor. Ama içlerinde en kıymetli olanı hiç kuşku yok ki artık tüm dünyaca tanınan “altın teli ile bütünleştirilen yeşim kıyafet”.
Bu kıyafetin üzeri değişik biçimlerdeki yeşim taşlarıyla dolu. Altın telleri yeşim taşlarının uçlarındaki deliklerden geçmiş durumda. Yeşim kıyafet esas olarak başlık, üst kısım, pantolon, eldiven ve ayakkabı bölümlerinden oluşuyor. Uzunluğu 2 metreye ulaşan kıyafetin üzerinde toplam 2498 parça yeşim taşı var. Altın telleri ise 1.100 gram altın kullanılarak yapılmış. Yeşim kıyafetin beş ana bölümü de değişik parçalardan meydana geliyor. Örneğin yeşim kıyafetin baş bölümü içinde göz kapağı, burun, kulak ve ağız kapağı için ayrı ayrı yeşim taşları kullanılmış. Cinsel organı için de ayrı bir tasarım yapılmış.
Uzmanların araştırmalarına göre, yeşim kıyafetin yapılması oldukça zorlu bir süreç gerektiriyor. Önce ham yeşim taşlarının kesilmesi, vücudun değişik bölümlerinin şekline göre ince parçalar haline getirilmesi ve sonra da uçlarına delik açılması gerekli. Yeşim parçalarının üstündeki kesme çizgisinin genişliği sadece ve sadece 0.03 santimetre, delik çapı ise 0.1 santimetre kadar.
Liu Sheng'inkinden olduğu gibi Douwan'ın mezarından da altın teli ile bütünleştirilen yeşim kıyafet çıkarıldı. O da esas olarak baş, üst kısım, pantolon, eldiven ve ayakkabı gibi beş bölümden oluşturulmuş. Yalnızca şekil itibarıyla biraz daha küçük. Bu iki yeşim kıyafet, Han hanedanının yeşim kıyafetinin şekli ve yapımı konusunda merak edilen her şeyi açıklayacak detaylara sahip.
Altın teli ile bütünleştirilen yeşim kıyafet dışında Liu Sheng mezarından altın ve gümüşten yapılan sağlık iğneleri ve üzerine hekimlikle ilgili yazıların işlendiği bakır bir kap da çıkarıldı. Bu eşyalar Çin'in geleneksel akupunktur ve hekimliği konusunda çok önemli bulgulardır. Mezardan çıkarılan bakır kum saati ise Çin takviminin araştırılması konusunda önemli bir buluntu kabul edildi. Liu Sheng'in yanında bulunan kılıç incelendiğinde, defalarca kimyasal işlemden geçtiği ve alabildiğine sağlamlaştırıldığı anlaşıldı. Bu kılıç, Çin'in metal tekniklerinde kazanılan başarının bir simgesi olarak sayıldı.
Mancheng'daki Han hanedanına ait mezar büyük değere sahip olmasından dolayı, 1988 yılında Çin hükümetince devlet himayesi altına alındı.
