Çin’in yaşlılar günü: Chongyang

Çinliler Chongyang Günü’nün adındaki iki tane 9’un “uzun” kelimesiyle eş sesli olmasından esinlenerek Chongyang Günü’nü “yaşlılar günü” olarak görüyor.

1 Temmuz 2013’te yürürlüğe giren Yaşlıların Çıkarlarını Koruma Yasası’nda Chongyang Günü, Yaşlılar Günü olarak belirlendi. Bu, hem Chongyang Günü’nün eski içeriğine bir dönüş, hem de halkın yaşlılara saygı ve sevgi göstererek yaşlıların sağlıklı ve uzun ömürlü olmalarını temenni etmesi anlamına gelir.

Chongyang şiirsel bir gündür

Çin’de Chongyang Günü geleneklerini tasvir eden çok sayıda şiir var.

Tang Hanedanı döneminin (618-907) büyük şairi Wang Wei’nin yazdığı “9. Ayın 9. Günü Kardeş Özlemi” başlıklı şiir, ünlü bir eserdir:

“Ben yabancı bir yerde yalnız kalıyorum

Her bayramda yakınlarımı daha da özlüyorum

Kardeşimin tepeye çıktığını uzaktan duydum

Ancak herkese zhuyu takılırken yalnızca bir kişi eksikti.”

O zaman çok genç olan Wang Wei başkentte oturuyormuş, ailesini çok özlüyormuş. Özellikle bayram günlerinde, başka ailelerin neşe içinde bir arada geldiğini gördüğü zaman kendi yakınlarına özlemi daha da artıyormuş. Chongyang günü başkentteki her aile zhuyu takıyormuş, ancak kendi ailesinde zhuyu takanlar arasında biri eksikmiş, işte bu kendisiymiş. Şiir, Wang Wei’nin aile özlemini yansıtıyor.

Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zedong’un kendisi de bir şairdir. Mao, savaş döneminde 1929 yılında Chongyang Günü için bir şiir yazdı:

“İnsan kolayca yaşlanırken gök yaşlanmaz, Chongyang Günü her yıl gelir

Bugün yine Chongyang Günü, savaş sahasındaki kasımpatı çiçekleri o kadar ıtırlı

Yıldan yıla şiddetli rüzgâr esiyor, bu manzara baharınki gibi güneşli değil

Ancak baharınkinden daha görkemli, uzay gibi geniş nehirler ve gök beyaz ayazlarla kaplı.”

Mao Zedong 2 yıl önce Sonbaharda Hasat İsyanı’nı başlatmıştı, ancak görevinden alındı, önerdiği gerilla savaşı taktiği de eleştirildi ve başaramayacağı savunuluyordu. 1929 yılının Chongyang Günü’nde hasta olan Mao, ilçe merkezindeki bir evde dinleniyordu ve avludaki kasımpatı çiçekleri dikkatini çekiyordu. İşte böyle bir arka planda Mao bu şiiri yazdı. Soğuyan hava Mao’nun yüreğinde acı yaratmadı, aksine onu heyecanlandırdı ve mücadeleye teşvik etti.