Hangzhou'daki Çay Müzesi'nde leziz bir serüven
Yeşil çay, Çin'de en erken içilmeye başlanan çay çeşidi olarak kabul edilir, farklı şekillere sahiptir. Bazıları, açmayan çiçek filizlerini, bazıları kuş gagalarını andırır. Yeni demlenen bir bardak yeşil çay, sabah saatlerinde üzerine çiğ düşmüş bambu yapraklarına benzer. Yeşil çay ferahlık veren bir kokuya sahip olduğu için uzakta olsanız bile bu kokuyu alabilirsiniz.
Çin'deki siyah çayın tarihi, Ming Hanedanının ortalarına kadar uzanır. Yeşil çay tarladan toplandıktan sonra bekletme, mayalama ve kurutma gibi işlemlerden geçirilerek siyah çaya dönüşmüştür. Bu nedenle siyah çay, mayalı çay olarak adlandırılır. Çin'deki siyah çay da Kungfu, Xiaozhong ve Hongsui olmak üzere 3 çeşide ayrılır.
Wulong çayı, Çin'in Fujian, Guangdong ve Taiwan bölgelerinde üretilir. Wulong çayı, Avrupa ülkelerine en önce satılan çay çeşidi olarak da bilinir. Wulong çayının kalitesi ve özellikleri, yeşil çay ve siyah çay arasında bir yerdedir. Bu çayda, bir yandan siyah çayın şekerli tadı ve yoğun kokusu varken diğer yandan yeşil çayın da ferahlığı hissedilir.
Çiçek çayı, çay yaprakları henüz çiçek açmamışken, daha çiçekleri üstündeyken toplanıp bekletildikten sonra servis yapılır. Bu çay türü, hem yeşil çay tadı verir, hem de çiçek kokuludur. Çiçek çayının en meşhur çeşidi yasemin çayıdır. Jinya ve beyaz çay da Çin'de mehşur olan diğer iki çeşittir. Çin’in dışında Türkiye, Sri Lanka ve Hindistan'da siyah çay, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nde Xulu çayı, ABD ve İngiltere'de hazır çay da meşhur çay çeşitleri arasında yer alır.
Çin Çay Müzesi'nin "Çay Tarihi" bölümünü gezdikten sonra, müzenin "Çay Yetiştiriciliği" bölümüne geçelim. Bu bölüm, esas olarak Çin'de yetişen çaylarla ilgili genel bilgi vermek amaçlı kurulmuştur. Bölümde çayın yetişme sürecini anlatan çok sayıda fotoğraf ve çay üretim haritası sergilenir. Ayrıca çay depolama, demleme yöntemleri ve çayın şifaları da bu bölümde anlatılır.
Çin'de çay demlemenin püf noktası, tarihten beri kaliteli su kullanmak olarak bilinir. Çünkü suyun kalitesi, çayın kalitesini doğrudan etkiler. Tarihi kitaplara göre çayın tüm iyi özellikleri, ancak kaliteli suda kendini gösterebilir. Bazen yüksek kalitede olmayan çay yüksek kaliteli suyla demlense su, çayın kalitesini yükseltir. Çin'deki geleneksel uygulamaya göre, çayın demlenmesi için elverişli su olarak çeşme suyu, nehir suyu ve musluk suyu kabul edilir. Musluk suyunda bazı kimyasal maddeler bulunması nedeniyle demlemeden önce bir gün bekletilmesi gerekir.
"Çay Yetiştirme" bölümünü gezdiğinizde çayın şifalarını daha iyi anlarsınız. Aslında çay başlangıçta şifalı olduğu için halkın günlük hayatına girmiştir. Daha sonra tanınmış bir içecek haline gelir. Çay; vücuttaki toksinleri atar, idrar söktürür ve göz parlaklığı sağlar. Bunun yanı sıra çay; şeker, yüksek tansiyon ve kanser hastalıklarının iyileştirilmesinde de olumlu rol oynar. Öte yandan çay suyuyla saç yıkamak, saçların daha siyah, parlak ve yumuşak olmasını sağlar.
"Çay Yetiştirme" bölümünü gezdikten sonra, "Çay Demleme ve İçme Gereçleri" ile "Çay Gelenekleri" bölümlerine geçebiliriz. Çinliler tarihten beri porselenden yapılan çaydanlık, çay bardakları ve çay çanakları kullanmayı sever. Qing Hanedanı döneminde çay demleme ve içme gereçleri daha da zenginleşmiştir. Bu dönemde renkli porselen teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, renkli porselenden yapılan çaydanlık ve bardaklar kullanılır. Bu gelişme, Çinlilerin çay içme düzeyini yükseltir. Zisha çaydanlığı, Çin'deki en ünlü demleme ve içme gereçlerinden biri kabul edilir. Çin'in Jiangsu eyaletinde icat edilen bu çaydanlık, bölgedeki killi kırmızı topraktan yapılır. Bu tür çaydanlıkta demlenen çayın kokusu daha iyi korunur ve sıcak yaz günlerinde çayın çürümesi önlenir.
Bunlarla beraber Çin'de konukları çayla ağırlamak adeti de vardır. Ülkede yaşayan çeşitli etnik gruplar, kendilerine özgü geleneklere sahiptir. Örneğin, Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nde yaşayan Tibet halkı, değerli konuklarını ağırlarken onlara öncelikle Hada ipeği hediye eder, daha sonra yöreye özgü Suyu çayını sunar. Ardından konukların çay bardakları, evsahibi tarafından durmadan doldurulur. Veda zamanı geldiğinde konuklar bardaktaki çayın tamamını içmek durumundadır, böylece evsahibine şükranlarını ifade etmiş olur.
"Çay Demleme ve İçme Gereçleri" bölümünü gezdikten sonra da müzenin dışında bulunan çay tarlasına giderek kendi ellerinizle Longjing çayı toplayabilirsiniz. Üstelik, topladığınız çay yapraklarından demlenmiş çayı içmeyi de deneyebilirsiniz. Bu sırada serin rüzgâr ve beyaz bulutlarla arkadaşlık ederek doğayla yakınlaşır ve hatta evinize dönmeyi unutursunuz.