Beyaz Çiy (Bai Lu) Sezonu’na giriliyor

Çin’de yarın Bai Lu Günü kutlanacak.

Çince’deki Bai Lu, “beyaz çiy” anlamındadır. Bai Lu gününün kutlanmasıyla 15 günlük Bai Lu sezonu başlamış olacak.

Yılın 24 sezonundan 15’incisi olan Bai Lu, sonbahar mevsimindeki 3. festivaldir. Miladi takvime göre 7-9 Eylül günlerinde başlayan Bai Lu, doğada soğuk hava akımının artmasını simgeleyen önemli bir festivaldir.

Gece-gündüz hava sıcaklığı farkı büyüyor

24 sezon, Çin Ay Takvimi’nde doğanın düzenli değişimlerini yansıtan bir sistemdir. Yılın 4 mevsimi, üçer aya sahiptir; her ayda 2 sezon bulunur ve her sezon özel bir anlam taşır.

Bai Lu sezonu sonbaharın orta dönemine girildiğinin habercisidir. Bu dönemde nehir suyu ve toprak içindeki nem çiy şeklinde birikiyor. Sonbahar, dünyayı oluşturan 5 temel elementten metale aittir, metalin rengi beyazdır, beyaz ise çiyin de rengidir, bu nedenle sezon Beyaz Çiy olarak adlandırılmıştır.

Beyaz Çiy sezonunun başlamasıyla, insanların en büyük farkındalığı, gece ile gündüz arasındaki hava sıcaklığı farkının büyük olmasıdır. Yazın sıcaklığı hemen sona ermese de, kavurucu sıcaklıklar artık sezonu tek eder. Sabah ve akşam saatlerinde sonbaharın serinliği hissedilir.

Bai Lu sezonunda hava gittikçe serinleşir, güneş ışınları sadece gün ortasında tam anlamıyla ısıtır insanı. Ancak gün batımından sonra hava sıcaklığı hızlıca düşer, Ying etkeni birikir ve yayılır. Akşamları hava nisbeten serin olur, gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkı büyür, ayazda çiy oluşur.

Bai Lu sezonunda kış rüzgârı dünyayı etkilemeye başlar. Soğuk hava sıkça güney kesime ilerler, ayrıca dünyaya gelen doğrudan güneş ışınları güney yarım küreye kaydığı için kuzey yarım küredeki güneş süresi kısalır, böylece güneş ışınları zayıflar. Geceleri az bulutlu gökyüzü görülür. Yerdeki ısı yayılımı hızlanır. Bunun sonucu olarak, Bai Lu sezonunda hava sıcaklığındaki derece farkları yavaş yavaş hızlanır.

İklim bilimine göre belirlenen 4 mevsimlik sisteme göre, Çin’in farklı bölgeleri gerçek anlamda sonbahar mevsimine girmiş olur. Bu dönemde bazı yerlerdeki gece-gündüz hava sıcaklığı farkı 8 ila 16 dereceye ulaşabilir.

Bai Lu sezonunda göç kuşları soğuktan korunmak için güneye uçmaya başlar, çeşitli kuşlar ise kışın ihtiyaçlarını karşılamak için yiyecek stoku yapmaya başlar.

Bai Lu sezonu hububatların olgunlaştığı sezondur, çiftçiler, fasulye ve pamuk gibi ürünleri toplamakla uğraşır. Sonbahar hasadının yanı sıra, kış budayı gibi tarımsal ürünlerin ekimi için toprak biçme, gübre verme gibi hazırlıklar yapılır.

Bai Lu’da temiz çiy toplama alışkanlığı

Çin halkı arasında Bai Lu’yla ilgili gelenek ve görenekler bugün bile iyi korunuyor. Çok sayıda insan geleneklere göre Bai Lu sezonunda temiz çiy toplar. Ming Hanedanı’ndan (1368-1644) ünlü doktor ve eczacı Li Shizhen’in yazdığı Ben Cao Gang Mu adlı eczacılık şaheserinde yer alan satırlara göre, otlar üzerindeki çiyler toplanır, bu çiyler yüz çeşit hastalığı tedavi eder, insanın aşırı susama durumunu önler, insan vücudunu rahatlatır ve aç hissetmemesini sağlar, hatta insanın cilt rengini iyileştirir. Bu nedenle, temiz çiyleri toplamak, Bai Lu sezonuna ait özel bir törendir.

Halk arasında bahar çayı acı, yaz çayının sertliği olur, en güzel çay Bai Lu’da içilir. Bai Lu, çayın diğer bir olgunlaşma dönemidir. Bahardaki çay yaprakları taze olduğu için pek fazla demlenemez, yaz mevsimindeki çayın ise kuru ve acı bir tadı olur. Bai Lu’daki çayın ise tatlı bir tadı vardır.