Böceklerin uyandığı gün: Jing Zhe

Çinliler bugün Jing Zhe sezonunu kutluyor.

Jing Zhe, doğal varlıkların iklimin değişikliğinin etkisi altında büyümeye başladığı durumunu yansıtan bir sezondur, yılı oluşturan 24 sezon arasında 3. sırada yer alıyor.

Jing, korkutmak veya ürkütmek; Zhe ise böceklerin yemeden ve içmeden kış uykusuna yatması anlamına geliyor. İlkbaharın ilk gök gürültüsü duyulduğunda kış uykusunda bulunan böcekler aniden uyanır. O güne Jing Zhe günü denir. Jing Zhe sezonu, genellikle 5 Mart veya 6 Mart’ta başlar.

Jing Zhe sezonunda hava ısınır, Yang etkeni artar, sıkça gök gürültüsü duyulur, yağmur yağar, böcekler hareketlenir. Bu nedenle Jing Zhe gününü Türkçe’ye "böceklerin uyanış günü" olarak çevirebiliriz. Jing Zhe sezonu, Qi Zhe sezonu adıyla biliniyordu. Qi, başlamak anlamında. Han Hanedanlığı’nın(M.Ö.202-M.S.220) imparatorlarından birinin isminde Qi olduğu için bu kelimenin kullanımı yasaklanmış ve yerine Jing kelimesi koyulmuş. Bugün hala Çince karakterleri kullanan ülkeler arasında Japonya'da Qi Zhe sezonu ifadesi kullanılmaya devam ediyor.

Jing Zhe'yle ilgili ilginç efsane

Çin Ay Takvimi'ne göre yılın 3. sezonu olan Jing Zhe'yle ilgili güzel bir efsane var.

Çin mitolojisine göre yaşadığımız bu dünyayı yarattığına inanılan Pangu, 18 bin yıl yaşadıktan sonra ölmüş. Ölmeden önce sol gözü güneşe, sağ gözü aya dönüşürken, son nefesi rüzgar ve bulut, ağzından çıkan son ses de gök gürültüsü olmuş. Gök gürültüsü sonbahar ve kışın toprak altında saklanırmış, baharda köylüler ekim yaptığında toprak altından çıkarmış. Kış uykusunda bulunan yılan, akrep, kırkayak ve kaplumbağa gibi böcek ve sürüngenler, Zhe Böcekleri olarak da adlandırılırdı. Bütün kış mevsimi boyunca böcekler toprak altında yemeden, hareket etmeden kalır. Ama Jing Zhe sezonunun başladığı gün, böcekler gök gürültüsü tarafından uyandırılır.

Jing Zhe, önemli bir sezondur. Bir gök gürültüsü, sadece Zhe böceklerini uyandırmakla kalmayıp, aynı zamanda tüm yerküreyi de uyandırır, canlılık getirir.

"Jing Zhe sezonunda, bahar ekimi bırakılmaz"

Tarım ile doğanın kuralı arasında sıkı bağlantı bulunuyor, Jing Zhe sezonu tarımsal üretimde büyük önem taşıyor. Çin’in kırsal kesimlerinde ekim genellikle Jing Zhe sezonunda başlatılır. Ancak Çin’in geniş coğrafyasından ve iklim özelliklerinden dolayı, Jing Zhe’da gök gürültüsü genellikle Çin’in güney kesiminde duyulur.

Eski çağlarda Çin'de Jing Zhe'yla ilgili bazı örf ve adetler varmış: Çin'in bazı bölgelerinde insanlar, tütsü yakarak, özel olarak hazırlanan eşyalarla gök gürültüsü tanrısına tapar ve bereketli bir yıl ile yeterli yağmur suyu dilermiş. Shanxi eyaletinin bir bölgesinde Jing Zhe gününde armut yenirmiş. Yunnan eyaletinin Xuanwei bölgesinde köylüler, Jing Zhe sabahı serçe sesi duyunca hemen tarlaların kenarında üflemeli müzik aletlerini çalıp sihirli sözler söylermiş. Çünkü böylece kuşların sonbaharda olgunlaşmış tahılları yemeyeceğine inanılırmış; birçok bölgede ilk gök gürültüsü duyulduğunda bir anne, çocuğunun yattığı yastığı çevirirmiş. Bunun anlamı, yerküredeki varlıkların uyanmış olduğu ve bir daha uzun uyumayacağıymış.

Bir başka adet de Jing Zhe gününde beyaz kaplana tapmak. Beyaz Kaplan her yılın Jing Zhe gününde kendini gösterir, insanları ısırır, onu saldıran kişi bütün yıl belalı insanlarla karşılaşır, kendini geliştirme çabası zorluklardan dolayı engellenir. Pürüzsüz bir yıl için insanlar Jing Zhe gününde beyaz kaplana tapar.