Yabancı yatırımları inceleme talimatı bumerang etkisiyle ABD'yi vuracak
Xu Yanqing, CRI Haber Merkezi
ABD Başkanı Joe Biden, dün yabancı yatırım incelemelerine ilişkin talimatı imzalayarak, ABD işletmelerinin Çin'in yarı iletken, mikroelektronik, kuantum bilgi teknolojisi ve yapay zeka alanlarına yatırım yapmasına kısıtlama getirdi.
ABD basınında çıkan haberlere göre, talimatın yaklaşık bir yıl sonra yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Biden yönetimi bu süre zarfında kamuoyundan görüş toplayarak bazı değişiklikler yapacak.
ABD’nin “riskten arındırma” bahanesiyle yatırım alanında “ayrışma” arama girişimi, tüm dünyadan tepki çekiyor.
ABD ekonomi çevreleri anında bu talimattan duydukları endişeleri ifade etti. ABD Yarı İletken Endüstrisi Derneği, ilgili kuruma görüşlerini sunacaklarını, nihai kararda ABD’li çip şirketlerinin "Çin dahil olmak üzere ana küresel pazarlara girmesine" izin verilmesini arzuladıklarını belirtti.
Analistler, söz konusu talimatın yayınlanmasının bir siyasi oyun niteliği taşıdığını, alınan kararın, Washington’un Çin’i engellemeyi “siyasi doğruluk” olarak belirlemesinin bir göstergesi olduğunu kaydetti. Önümüzdeki yıl ABD’de yapılacak seçimlerin de bu kararın alınmasında etkili olduğu belirtiliyor, zira Biden yönetimi Çin üzerinde baskı kurarsa daha fazla oy alabileceğini hesap ediyor.
New York Times: ABD’nin Çin gibi bir pazar bulması zor
Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, ABD ekonomisiyle ilgili endişelerini dile getirerek ABD'nin kredi notunu düşürdü. ABD’nin yabancı yatırım incelemelerine ilişkin talimatı, kendisine de zarar verecek bir “bumerang” etkisi yaratacak. Talimatın yürürlüğe girmesi durumunda ABD ekonomisinde işler daha iyiye gitmeyecek.
Söz konusu talimat, ABD sermayesini “inovasyon kaynağı” olan Çin’den ayıracak. New York Times’ta “Çin’in sermayeden yoksun olmadığı ancak Çin olmadan ABD sermayesinin benzer bir yüksek getirili pazarı bulmasının zor olacağı” belirtildi.
Bununla birlikte ABD’nin söz konusu talimatı, küresel endüstri ve tedarik zincirlerini de bozacak. Özellikle ABD’li işletmeler, dünyanın en büyük çip piyasası Çin’den ayrılırsa ABD’nin çıkarları da bundan büyük zarar görecek.
Talimatın yayınlanması, ABD'nin güvenilirliği konusunda bir kez daha şüpheleri artırdı. Biden yönetime geldikten sonra, birçok kez Çin’le ayrışma ve Çin’in ekonomik büyümesini engelleme niyeti olmadıklarını açıklamıştı. Ancak ABD’nin Çin’e yatırım kısıtlamaları getiren ve Çin’in yüksek teknoloji gelişimine engel olan girişimleri, tamamen bu taahhütlere aykırı düşmektedir.
Gerçekler, ABD’nin ekonomiye siyasi yöntemlerle müdahale etme girişimlerinin Çin’in gelişmesini engelleyemediğini gösteriyor.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı'nın temmuz ayında yayınladığı 2023 Dünya Yatırım Raporu’na göre 2022 yılında küresel doğrudan yabancı yatırım bir önceki yıla göre yüzde 12'lik düşüş gösterirken, Çin’in çektiği doğrudan yabancı yatırım miktarı yüzde 5 artarak 189 milyar 100 milyon dolara ulaştı.
ABD’nin bu girişimlerinin dünyadaki en büyük iki ekonomi arasında gerginliği artırması beklenebilir. İkili ilişkileri sürekli sabote etmenin sorumluğu ABD tarafındadır.