ABD'nin dolar hegemonyası borç krizinin kaynağıdır
Onlarca yıldır ABD’nin borç tavanı sürekli yükseldiği için alarmlar durmadan çalıyor. Çok sayıda uzman, ABD’nin doların hegemonyacılığı temelinde kurulan finansal sisteminin ABD’nin borç krizinin kaynağı olduğu kanısında.
ABD 1971 yılında doların altın karşılığını kaldırmış ve doların karşılığı yalnızca devletin itibarı kalmıştı. Başka bir değişle dolar, garantisi olmayan bir para birimi haline geldi. Böylece doların çıkarılmasını etkileyebilen harici unsurlar kaldırılınca dolar borcunun hızla yükselmesine yol açan Pandora’nın Kutusu açıldı...
Dünyanın en fazla kullanılan ödeme para birimi ve rezerv parası olan ABD Doları’nın uluslararası rezervdeki payı, yüzde 60 ve uluslararası ödemelerdeki payı ise yüzde 40 civarında. ABD devlet tahvilleri, küresel tahvil piyasasında başrol oynayarak riskten kaçınabilen mülkiyet olarak tanınıyor. Doların hegemonyacılığıyla ABD’nin devlet tahvilleri dahil olmak üzere dolarlık mülkiyetler küresel iş adamları ve yatırımcıların gözdesi oldu. Bu da ABD’nin çok düşük bir maliyetle doları ülkeye geri döndürebilmesine yardımcı oldu. ABD ayrıca parasal gevşeme gibi olağanüstü para politikalarıyla doların dövizi ve ulusal tahvilin kâr oranını düşürerek yatırımcıların çıkarlarını seyreltmekle başka ülkelerin maliyelerini ele geçirdi.
ABD, uzun vadede dış ticaret açığını sürdürmekle dolar ve enflasyonu da ihraç ederken büyük miktarlı tahvil satmakla doları geri aldı. Böylece “borcun parasallaşması”na yol açan doların dönüşüm sistemi oluşturuldu. Bu sistem ABD’nin mali açığını sürekli artırarak borç krizine neden oldu. Günümüzde ABD’nin borç kapasitesi, artık Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’nın (GSYİH) yüzde 120’sini aştı. Bununla beraber ABD yönetiminin açığı da yüksek seviyede seyrediyor. ABD’nin borç ödeme gücü, insanlar üzerinde endişe uyandırdı.
Piyasanın arz-talep kavramına göre alıcı varsa tabi ABD yine tahvillerini ihraç etmeye devam edebilir. Ama araştırmacılar, ABD’nin gerçek ödeme gücüne sahip olmaması durumunda yeni sattığı tahvillerle eski borcunu ödemeyi sürdürmesinin Ponzi Şeması’yla aynı nitelikte olduğunu belirtti. Uzun vadeden bakıldığında Washington yönetiminin, ülkenin dev borcu sorunu karşısında gösterdiği siyasi yeteneksizliği, ABD’nin itibarını bozarak doların hegemonyasının sonlanmasını hızlandırıyor.