Çin'in ritüel ve müzik medeniyetinin "barışçıl" doğasını nasıl anlayabiliriz?

Çin, uzun süre dünyanın en güçlü ülkelerinden biri olmasına rağmen, sömürgecilik veya istila tarihinde bir iz bırakmamıştır. 600 yıl önce, Ming Hanedanı’ndan denizci Zheng He, dünyanın o dönemdeki en büyük deniz filosuyla, savaş yerine ipek, çay ve porselen taşıyarak Batı’ya (günümüzde Brunei'nin batısındaki Güneydoğu Asya bölgesi ve Hint Okyanusu'nun kıyı bölgeleri) yedi sefer düzenlemiştir. Bu süre zarfında, tek bir karış toprağı bile istila etmemiştir. Günümüzde de Çin, barışçıl kalkınma yolunu sürdürmektedir. Çin'in barış anlayışı nasıl çözümlenebilir? Çin’in ritüel ve müzik kültüründe yer alan barış doğası, bu sorunun cevaplarından biri olabilir.

△11 Temmuz 1405’te, Ming Hanedanı’ndan denizci Zheng He, Batı’ya ilk seferini gerçekleştirdi. Zheng He’nin Batı’ya yolculuğu, diğer ülkelerin denizcilerinden neredeyse bir yüzyıl önce gerçekleşti. 200’den fazla gemiden ve toplamda 20 binden fazla mürettebatı barındıran filonun boyutu, Batılı kaşiflerin elde edebileceğinden çok daha büyüktü.

Ritüel ve müzik kültürü, Çin’in antik medeniyetinin önemli bir unsuru olup ritüel kurallarını ve müziği ifade eder. Daha geniş bir anlamda, Konfüçyüsçülüğün temel değer ve inanç sistemlerini sergileyen Çin klasikleri arasında yer alan “Ritler Kitabı” (Li Ji) isimli kitabın 19. bölümü olan “Müzik Kayıtları”nda, “Müzik, gök ile yer arasındaki uyumu; ritüel ise gök ile yer arasındaki düzeni temsil eder” ifadesi yer alır. Uyum sayesinde her şey beslenebilir ve büyüyebilir; düzen sayesinde ise her şeyin farklılıkları belirlenebilir.

Merhum Çinli tarihçi Qian Mu’ya göre, “Çin kültürünün çekirdeği ritüeldir.” “Ritüel, Çinlilerin tüm gelenek ve davranışlarının normlarını oluşturur ve Çin’in özgünlüğünün simgesidir.” Başka bir deyişle, ritüel ve müzik kültürü, belirsiz ve anlaşılması güç kavramlar değildir, tam tersine, bu kavramlar nesiller boyu Çinlilerin politik ve sosyal yaşamının her yönünü etkileyen bir yaşam biçimi olmuştur. Çin halkının Bahar Bayramı’ndaki uyum arayışından, çağdaş Çin’in kalkınma yolunun seçimine kadar, barış geleneği ve çizgisi her zaman tutarlıdır.

△ 21 Ocak 2023, Çin geleneksel Bahar Bayramı’nın arife günüydü. Çin’in güneybatısında bulunan Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi’ne bağlı Rongshui Miao Etnik Özerk İlçesi’ndeki yerliler, aile buluşmasını simgeleyen akşam yemeğinde bir araya geldiler.