Somut olmayan kültürel mirasların aktarıcısı kız kardeşler

Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’ndeki sanat ve el sanat ustası Ma Qingjie ipek kumaş üzerine renkli ipek ipliklerle titiz bir şekilde nakış işlerken, sanki canlı gibi gözüken güzel ve enfes bir lotus nakış deseni ilk etapta oluştu.

14 Ocak’ta düzenlenen “Xinjiang Güzel Bir Yer - 10. Tanrı Dağlarları’nın Kuzey ve Güney Kesimlerinde Yeni Yıl Kutlamaları ve Somut Olmayan Kültürel Miraslar Sergisi”nde, çok sayıda somut olmayan kültürel mirasın mirasçıları art arda becerilerini sergileyerek Tavşan Yeni Yılını kutladı.

Ma Qingjie, “Ablam Ma Qingyue, Urumçi belediyesinin somut olmayan kültürel miras projesi olan Hui milliyetine özgü giysi ve aksesuarların aktarıcısıdır ve ben de özerk bölge düzeyinde somut olmayan kültürel miraslar projesi Hui milliyetine özgü nakış işlemeciliğin mirasçısıyım. İkimiz nakış işlemeciliği ile kıyafet ve aksesuar sanatlarını birleştirerek giysi ve nakış kuluçka üssü kurduk” dedi.

Ma Qingjie’nin anlattığına göre, anneleri bazı basit nakışlar işlemeyi biliyordu, ablasıyla nakışcı olmasında annelerinin etkisi büyüktür, çünkü onlarla yaşıt diğer çocuklar oyuncak bebeklerle oynarken, iki kız kardeş ise nakış iğneleri ve ipek iplikle oynardı. Ortaokuldan mezun olduktan sonra, iki kardeş “Kardeşler Terizisi” adında bir terzi dükkanı işletmeye başladı.

Foto: Ma Qingjie nakış işliyor

Ma Qingyue, “Bizzat Urumçi’ye giderek, oradaki bir giysi okulunda profesyonel terzilik eğitimi aldım ve memleketime döndükten sonra kız kardeşimle işleri paylaşırken, ben kıyafet tasarımı ve terzi işlerinden ve kız kardeşim ise nakış işlemeden sorumlu oldu. Bazen ipek bir gömleğin yakasını yapmak için, tasarım taslağına göre dikiş tutmadığıysa söküp tekrar dikiyoruz, ama yine olmadığıysa tekrardan sökmek zorunda kalıyoruz, bu işlemleri yaparken kumaşa mümkün olduğunca zarar vermemek için, tüm dikişleri makineyle değil, elle sökünce parmaklarımız kızarıp şişiyor ve acıyor ” dedi.

Ma Qingjie, “Daha sonra geleneksel nakışı giysiler üzerine işlemeyi planladık ve ben eşimin teyzesinden bu tekniği öğrenmeye başladım. Başlangıçta tekniğin en önemli noktasını iyice kavrayamadığım için parmaklarım adeta arı sokmuşçasına acıyordu. İki yıl süren çetin mücadelelerden sonra ancak kat nakış ve düz nakış işlemeyi öğrendim. Her ne kadar zor olsa da, her defasında müşterilerin manşeti ve yakasında güzel nakışlar işlenmiş gömlekleri giyince çok yakışıklı ve güzel olduklarını görünce kalbim başarı duygusuyla doluyor” diyor.

Daha sonra, kız kardeşler Shengshi Hua’er Kültür ve Teknoloji Anonim Şirketi’ni kurdular ve bir nakış konfeksiyon üssü oluşturarak, “şirket + kooperatif + köylü” tarzında ücretsiz eğitim ve ekipman desteği sağlama gibi yollarla kırsal kesimdeki kadınların istihdam olanağına kavuşmasını sağladılar. Günümüzde 20’den fazla nakışçı kadın burada canlı başla çalışıyor.

Foto: Ma Qingjie’nin eseri “Lotus”

Nakışçı Yan Xiaofang, 2000 yılında Ma Qingjie ile Ma Qingyue kardeşlerden giysi yapım tekniği öğrenmeye başlamıştı ve günümüzde öğreniminde kazandığı başarıları sayesinde, bir kooperatif kurdu. Yan Xiaofang, “Şimdi kooperatifimiz çok sipariş alıyor, kursiyerlerin sayısı da gittikçe çoğalıyor, ürünlerimizi satın alan müşterilerimiz geleneksel tekniğimizi daha iyi anlayabilirken, bu tekniğimiz daha iyi şekilde aktarılıyor” dedi.

Ma kardeşler aktif olarak yenilik yapıyor ve somut olmayan kültürel mirasları pazarla daha iyi entegre etmenin yollarını arıyor. Son yıllarda, Ma Qingyue, Qipao adlı el yapımı Çin stili elbise özel tarasım projesi başlattı ve aynı zamanda bebekler ve çocuklar için el yapımı kıyafetleri müşterilerle buluşturdu. Bunun yanısıra turistler için özel olarak tasarladıkları nakışlı el sanat ürünleri turistlerin beğenisini kazandı.

Ma Qingjie aynı zamanda, nakış sanatı ustası Qian Meirong’dan öğrendi ve Su nakışı ile Xinjiang nakışını harmanlayarak yeni bir kategori oluşturdu. 2013 yılında, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Kadın Federasyonu’nun ikinci teknik yarışmasında Ma Qingjie, kendi tasarlayıp işlediği şakayık desenli nakışıyla ilk sırada yer aldı ve daha sonra Xinjiang Sanat ve El Sanatları Ustası seçildi.

Foto: Ma Qingjie’nin nakış eseri

Ma Qingjie, “Nakış, Çin’in mükemmel geleneksel kültürünün çağrışımını ve cazibesini içeriyor. Geleneksel tekniklerin sonraki kuşaklara aktarılması için geleneklerden vazgeçmemekle birlikte çağın hızına ayak uydurmalıyız, böylece somut olmayan kültürel miraslar herkesin hayatına entegre eder. Eserlerimizin herkes tarafından daha çok beğenilmesi ve onlara mutluluk getirmesi için elimizden gelen çabayı göstermeye çalışacağız” diyor.