Sonbahar ekinoksu (Qiu Fen秋分)

23 Eylül günü geleneksel Ay takvimine göre Qiu Fen sezonuna, yani sonbahar ekinoksuna girildi. Bu sezondan itibaren hava daha da serinleşecek.

Qiu Fen sezonu, yılın 24 sezonundan 16’ıncısıdır, normalde Eylül ayının 22, 23 veya 24’üne rastlar. Qiu, sonbahar; Fen ise ılık demektir. Qiu Fen sezonu gece-gündüz eşitliği ve havanın serinleşmesi olmak üzere 2 fenomene işaret eder.

Qiu Fen sezonunun ilk günü, yani Qiu Fen gününde gece gündüz eşitliği yaşanır, ardından günler kısalır, geceler uzar. Ayrıca Qiu Fen sezonundan itibaren hava hissedilir şekilde serinleşir.

Eskiden Li Qiu günü sonbaharın başlangıcı olarak kabul edilirdi, Qiu Fen ise sonbaharı ikiye bölen sezondur.

Qiu Fen’den sonra Çin’in çoğu bölgesinde hava gittikçe serinleşir. Çin’de bir atasözü vardır; “Sonbaharda bir yağmur yağışı, hava serinlemesinin habercisidir.” Bu sezonda Çin’in kuzey kesiminde kış buğdayı; güney kesiminde ise çeltik ekilir.

Qiu Fen ile ilgili gelenekler

Qiu Fen ile ilgili çeşitli gelenekler var, en önemlisi Ay’a tapmak. Araştırmalara göre, Ay’a tapma töreni en başlangıçta Qiu Fen gününde yapılırdı, ancak Ay Takvimi’ne göre Ağustos ayının hangi gününe denk geldiği belli değildi, hep değişmekteydi. Her sefer dolunay görülmez, Ay olmayan bir günde aya tapmak komik olduğu için bu gelenek, Qiu Fen gününden Güz Ortası gününe (Ay Bayramı) alındı.

Ay’a ibadet edilen mekan, Ay Tapınağı olarak adlandırılır. Beijing’deki Ay Tapınağı Ming Hanedanı’nın (1368-1644) Jiajin döneminde imparatorluk ailesinin Ay’a tapması için inşa edilmiştir. Ay’a tapma töreninde Ay ve Ay’da yaşadığı savunulan ölümsüz tavşanı resmeden etiket bulundurulur, bahçedeki sunağa meyveler koyulur, yine Ay ve tavşan figürleri olan çörekler hazırlanır, aile fertleri ciddiyetle tütsü yakarak etiket önünde Ay’a tapar, sabah gelince etiket yakılır. Ancak törende erkekler secde etmezler.

“Sonbahar öküzünü uğurlamak”, Qiu Fen geleneklerinden bir diğeridir. Qiu Fen sezonunda bir grup kişi kırmızı veya sarı renkteki büyük kağıtlar üzerine yılın 24 sezonu, ayrıca çiftçilerin öküzle tarlayı biçmesi resmini basar ve bu resme “sonbahar öküzü resmi” denir. Dil becerisi olan bu insanlar ev ev dolaşıp bir resim hediye eder, resmi hediye ederken de gördüğünü ve düşündüğünü şarkılarla anlatır ve ev sahibini memnun etmeye çalışır. Eğer ev sahibi memnun kalırsa o zaman teşekkür parası verir.

Eskiden köylüler Qiu Fen gününde tatil yapar, her aile Yuanxiao adlı geleneksel yemeği yer, ayrıca içsiz 20 tane yuanxiaoyu ince bambu çatallarla tarla kenarında dikerdi, amaç tahılları serçelerin zararından korumaktı.

Uçurtma uçurtmak, Qiu Fen sezonunda özellikle sezonun ilk gününde en çok sevilen bir spor türüdür. Eskiden uçurtma uçurtmak isteyen biri uçurtmasını genellikle kendi eliyle yapardı, bugün ise ucuz bir fiyatla her yerde satın alınabilir.

Qiu Fen’den sonra Yin-Yang dengesine özen gösterilmeli

Qiu Fen gününde rastlanan gece gündüz eşitliği, insanın günlük yaşamında da Yin-Yang dengesini koruması gerektiğine işaret eder. Bunu başarabilmek için bir insan, dıştan olumsuz etkenlerin vücuduna sızmasını önlemeli.

Sonbahar mevsiminde hava kuru ve serin olur. Buna karşı insanlar spor yapmakta ısrar ederek kendisini hastalıklardan korumalılar. Sonbahar mevsiminde akciğerin yararına olan nefes alma, dişleri tıkırdatma ve salya yutmak tavsiye edilir.

Beslenme konusunda bol su içilir, hafif ve ılık yemekler, örneğin susam, ceviz, yapışkan pirinç, bal, süt ürünleri ve armut önerilir. Sonbaharda yengeç lezzetli olur, ancak “çok soğuk” bir yemek olduğu için az tüketilir.