Siyasi yapı

Halk Meclisleri'nin yıllık toplantılarında, aynı düzeydeki hükümetlerin çalışma raporları ile diğer önemli raporlar dinlenir ve yapılan incelemelerden sonra ilgili kararlar verilir. Halk Meclisleri'nin kapalı olduğu dönemlerde yetkileri, daimi organları olan Halk Meclisi Daimi Komiteleri tarafından yürütülür. Örneğin, Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi, anayasaya izah getirmek, anayasanın uygulanışını denetlemek, yetkisi yalnızca Meclis Genel Kurulu'nda olan yasaların dışındaki yasaları saptamak ve değişiklik yapmak, Ulusal Halk Meclisi Genel Kurulu'na karşı sorumlu olmak ve çalışmalarını genel kurula rapor etmek gibi yetkilerle donatılıyor.

Çin'deki Halk Meclisleri'nin temel görev ve yetkileri arasında, yasama yetkisi, denetim yetkisi, önemli konularda karar verme yetkisi ve yöneticileri atama ve görevden alma yetkisi yer alıyor. Çin'de belirli dönemlere ait ulusal ekonomi ve toplumsal gelişme planlarının belirlenmesi, ülkenin toplumsal gelişmesini hızlandırmayı amaçlayan önemli bir karar sürecidir. Ancak bu planlar, yalnızca Ulusal Halk Meclisi'nin onayından sonra yasal bağlayıcılığa sahip olabiliyor. Bununla birlikte Çin'deki yasal düzenlemeler uyarınca Cumhurbaşkanı, Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı gibi devletin önde gelen yöneticileri, Ulusal Halk Meclisi tarafından seçilir. Başbakan ve bakanlar da Ulusal Halk Meclisi tarafından atanırlar. Ulusal Halk Meclisi, belirli prosedürler dahilinde Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı, cumhurbaşkanı ve başbakan gibi devlet yöneticilerini görevden alma yetkisine de sahiptir.

Çok Partili İşbirliği ve Siyasi Danışma Sistemi:

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) liderliğindeki Çok Partili İşbirliği ve Siyasi Danışma Sistemi, Çin'in temel siyasi sistemidir.

Birçok partinin var olduğu Çin'de, iktidardaki ÇKP'nin yanı sıra sekiz demokratik parti daha vardır. Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından önce faaliyet göstermeye başlayan bu partiler, siyasi alanda ÇKP'nin liderliğini destekliyorlar. Böyle bir siyasi yönelim, bu demokratik partilerin uzun süre içinde ÇKP'yle işbirliği ve ortak mücadele sürecinde yaptıkları tarihsel seçimden kaynaklanmaktadır. ÇKP ve demokratik partiler, anayasaya göre hareket etmek zorundadırlar. Örgütleme bakımından bağımsız olan bütün demokratik partiler, anayasanın belirlediği sınırlar içinde özgürce siyaset yapma, bağımsızca örgütlenme ve hukuki eşitlik haklarına sahiptirler. ÇKP, demokratik partilerle “uzun vadede bir arada yaşama, birbirini denetleme, birbirine içten davranma, kader birliği içinde olma” ilkeleri doğrultusunda işbirliği yapıyor.

Çin'deki bütün demokratik partiler, “muhalefet partileri” değil, siyasete katılım partileridir. Demokratik partiler, devletin önemli politikalarının ve çizgilerin saptanmasına, devlet yöneticilerinin belirlenmesine, devletin yönetimine, yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasına katılma haklarına sahiptirler.

ÇKP, önemli önlemler almadan veya halkın yaşamını ilgilendiren önemli konularda karar vermeden önce hep demokratik partilerle ve “demokrasi yanlısı partisizlerle” görüşmeler yaparak onların görüşlerini dinledikten sonra politika belirler. Devlet siyasetine daha iyi şekilde katılmaları, devlet işlerini daha iyi tartışmaları ve denetim rolünü daha iyi yerine getirmeleri için demokratik partiler ve demokrasi yanlısı partisizler, devletin yetki organı olan her düzeydeki Halk Meclisleri, Daimi Komiteler ve Daimi Komisyonlar'da belirli oranlarda temsil ediliyor. Demokratik partiler ve demokrasi yanlısı partisizlerin rolleri, Halk Siyasi Danışma Konferansları'nda ön plana çıkıyor. Demokratik partililer ve demokrasi yanlısı partisizler, çeşitli düzeylerdeki hükümet ve adalet makamlarının yöneticiliklerine getirilebiliyor.

Çok Partili İşbirliği ve Siyasi Danışma Sistemi'nin başlıca biçimleri şunlardır: 1. Halk Siyasi Danışma Konferansları. Halk Siyasi Danışma Konferansları, demokratik partiler, halk toplulukları ve toplumun bütün kesimlerinin temsilcilerinin siyasete katıldıkları ve devlet işlerini tartıştıkları önemli kurumlardır. 2. ÇKP'nin merkez komitesi ile bütün kademelerdeki komiteleri tarafından demokratik partiler ve partisiz şahsiyetlerin katılımıyla düzenlenen toplantılar. Bu toplantıda önemli gelişmeler hakkında bilgi verilir, önemli çizgi ve politikalar, devlet ve yerel hükümetlerin yönetici adayları, Halk Meclisi ve Halk Siyasi Danışma Konferansı'nın oluşumu gibi konularda görüşleri alınır. 3. Demokratik partililerin halk temsilcileri sıfatıyla çeşitli kademelerdeki Halk Meclisleri'nde yer almaları. 4. Demokratik partilerin mensuplarının Çin Devlet Konseyi, bakanlıklar ve komiteler, ilçe ve üzeri mahalli yönetimlerde görev yapmaları. 5. Belirli koşullara sahip demokratik partililerin savcılık ve yargı organlarının yöneticiliklerine getirilmesi.